۵ دی ۱۳۹۸

مکعب آبی اثر شورش عابد برنده جایزه ساختمان سال ۱۳۹۷ ایران

احمد رجبی

مکان فعلی شما:

صفحه اصلی » پروژه ها » آستان ائمه بقیع اثر سلیمانی و بزرگی

خلاصه پروژه

آستان ائمه بقیع اثر سلیمانی و بزرگی

نام طراح/طراحان	سحرناز سلیمانی پاک - رضا بزرگی
سال طراحی پروژه	1400 ه ش
رتبه کسب شده	تقدیر بخش گروهی
سایت پروژه	قبرستان بقیع ، مدینه منوره ، عربستان سعودی

مدیر کل

۱ دیدگاه

4,224 بازدید

۱۵ آبان ۱۴۰۰

صفحه اصلی

اطلاعات بیشتر

محتوای تصادفی (برای معرفی و انتشار با مدیر تماس بگیرید.)

فراخوان مسابقه طراحی دروازه دانش

۷ اردیبهشت ۱۴۰۰

ساختمان باغ به اثر علیرضا اقدامی ، سپیده شکرچی‌زاده

محسن کیوانلو

شرح کامل پروژه

آستان ائمه بقیع اثر سلیمانی و بزرگی

طرح تقدیرشده مسابقه طراحی آستان مطهر ائمه بقیع علیه السلام اثر سحرناز سلیمانی پاک و رضا بزرگی

بعد از تخریب بارگاه چهار امام شیعه (ع)، طراحی آستان مطهر ائمه بقیع (ع) برای هریک از شیعیان به‌ویژه معماران آرزویی شد که امید است با نابودی وهابیت آل سعود به ثمر نشیند.

شناخت، ادراک و دریافت از بارگاه ائمه بقیع (ع)

هویت و کالبد طرح، برگرفته از اصول فرهنگ اسلامی و درعین‌حال با توجه به برقراری ارتباط کالبدی و هماهنگی بصری با حرم نبوی در جوار قبرستان بقیع است. تمامی جزئیات و تزئینات به‌کاررفته در طراحی آستان مطهر ائمه بقیع (ع) تجلی هویت هنر و معماری اسلامی که در تمامی اجزا به کار گرفته شد. طرح زمینه‌ساز برای زیارت چهار امام معصوم (ع) و سایر مرحومین بقیع را با تأکید و تمرکز بر بارگاه ایشان شد.

روند طراحی جنت البقیع

آغاز طرح از یک هشت‌ضلعی بود که در کالبد معماری اسلامی هشت‌وجهی به معنای رمز عالم مثال را ایده اولیه در نظر گرفت.

در جستجوی معانی عرفانی برای عدد هشت، به‌اصطلاح اقلیم هشتم می‌رسیم مقصود از اقلیم هشتم، عالم مثال است که واسط میان عالم محسوس و معقول است با تطبیق شکل دایره به عالم معقول و شکل مربع بر عالم محسوس، شکل و عدد عالم مثال حد واسط دایره و مربع خواهد بود. فرم عالم مثال که هشت‌وجهی است و به پایه‌های گنبد مساجد می‌رسیم که واسط میان گنبد به‌عنوان آسمان و بنا به‌عنوان زمین است. در آیه هفده سوره الحاقه هم به عدد هشت اشاره‌شده است. بنای آستان هشت وجه اصلی دارد (بنای قدیمی تخریب‌شده نیز هشت‌وجهی بوده است) که چهار وجه آن شامل پنجره‌هایی چهار لت که در بالای آن از نقوش اسلیمی که هویت معماری اسلامی را در بردارد استفاده‌شده است، طراحی شد.

تزئینات

تزئینات بالای پنجره‌ها آیات سوره نبأ است که نظام حکیمانه طبیعت، برپایی قیامت برای اجرای نظام پاداش و جزا است، با خط ثلث نوشته‌شده است که ارتفاع بالای ۲٫۵ متر از سطح زمین است که به سهو با دست بدون وضو لمس نشود. در بالای هر یک از پنجره فولادها اسم یکی از امامان معصوم که در آنجا مدفون هستند با خط ثلث شکسته نوشته شد.

با در نظر گرفتن یک قوس ایرانی اسلامی و چرخش در حول یک گره دوازده‌وجهی یک بنا با کاربندی برجسته شکل گرفت که در هر قسمت ترنج آن اسامی یکی از دوازده امام با خط ثلث برجسته نوشته شد. و در بالای آن یک قوس ناری شکل قرار گرفت که حد واسط بدنه و قوس سوره کوثر با خط نوشته‌شده است که. گنبد به رنگ فیروزه‌ای متمایل به سبز است که با گنبد حرم نبوی همخوانی دارد و روی آن رگه‌های طلایی‌رنگ حصیرباف نقش بسته است. یک خوج بر بالای گنبد که کلمه الله بر بالای آن است و یک پرچم سبز منقوش به الهم عجل لولیک الفرج به نیت ظهور آقا امام زمان (عج) قرار گرفت.

رواق

صحن اطراف حرم یک چهاروجهی است که شامل چهار رواق به نیت چهار امام و چهار ورودی که هر کدام روبروی پنجره‌های اصلی حرم است. حدفاصل بین بنای آستان و رواق‌ها فضایی سر باز است که قسمتی که نزدیک رواق‌هاست چادرهای متحرک در آن مستقر شد. بعد از شیوع بیماری کرونا و مانع‌شدن متولیان حرم‌ها از زیارت نزدیک از ضریح‌ها این بنا در فضای باز طراحی شد تا موانع زیارت در همچنین مواردی رفع شود و بهانه‌ای برای منع زیارت نباشد. در مواقع لزوم نظیر بارندگی یا گرمای زیاد نیز از چادرهای متحرک استفاده شود.

رواق‌ها در چهار جهت جغرافیایی با توجه به حضور چهار امام معصوم علیه‌السلام مدفون در بقیع طراحی شد. هر رواق شامل دوازده دهانه ورودی به نیت دوازده امام از فرم قوس اولیه‌ای که در بنای طراحی‌شده بر قبور متبرکه، تأثیر گرفته است. درمجموع چهل‌وهشت دهانه که برابر با ابجد صغیر <<فاطمه زهرا>>، ابجد صغیر بینات <<حمعسق>>و ابجد کبیر <<عاشور>> می‌باشد. در محوطه داخلی از چهار دهانه وارد صحن اصلی می‌توان شد و دو دهانه نیز به ورودی‌های صحن باز می‌شود. این رواق‌ها شامل تزئیناتی از کتیبه‌هایی از آیات قرآنی و طرح‌های اسلیمی در معماری اسلامی است. مکانی مسقف که مسیر هدایت به صحن اطراف آستان مبارک ائمه بقیع (ع) است. آیات منقوش بر کتیبه‌های رواق‌ها قسمتی از سوره یس با خط کوفی به‌صورت برجسته که تبیین مفهوم احصاء تمام چیزها در امام مبین است. دیوارهای رواق نیز منقوش به طرح‌های اسلیمی است.

در محوطه صحن بیست‌وچهار چادر متحرک باز و بسته شونده که هم تعدیل‌کننده گرما است و هم نور را از خود عبور می‌دهد و روشنایی مناسب در روز را فراهم می‌کند و هم در زمان بارندگی زائرین را پناه می‌دهد. زیر این چادرها برای نشستن زائرین و اقامه نماز و نیایش در نظر گرفته شد. بیست‌وچهار چادر برگرفته از سوره بیست‌وچهار قرآن، سوره نور می‌باشد.

منارها

چهار منار با نقوش اسلیمی نیز بر کنج هر رواق در نظر گرفته شد که به نیت هر امام معصوم در بقیع است. قسمتی از جداره‌های منار از طرح‌های اسلیمی به‌صورت پر و خالی در نظر گرفته شد که علاوه بر جلوه بصری عبور دهنده نور نیز است.

فرم

از فرم چهارباغ برای سایت آستان مطهر استفاده شد که دورتادور آن حوض قرار دارد و صد و چهارده درخت نخل به نیت تعداد سوره‌های قرآن قرار گرفت. یک حوض هم از ورودی اصلی تا اول رواق‌ها در نظر گرفته شد که در داخلش باغچه‌های کوچک ازگل‌های گرمسیری تزئین شد.

سایت

سایت قبرستان بقیع چهار ورودی دارد که از قوس‌های تکرار شده در طول و عرض به تعداد پنج بار به نیت چهار امام معصوم مدفون در بقیع و قبر پنهان حضرت فاطمه زهرا طراحی شد. قوس‌ها از همان قوس‌های بنا ایده گرفته شد و دورتادور سایت نیز به‌صورت متداخل یک ردیف قرار گرفت.

قبور سایر بزرگان که در سایت مشخص‌شده بود با یک المان بتنی متأثر از طرح کاربندی بنای آستان نشانه‌گذاری شد.

مصالح آستان ائمه بقیع اثر سلیمانی و بزرگی

مصالح به‌کاررفته در بنای آستان بتن اکسپوز سفید در بدنه، سنگ اخرایی برای ازاره، سنگ فیروزه حدفاصل بتن اکسپوز و سنگ ازاره و پنجره فولاد و شبکه پنجره‌ای چهار لت طلاکوب و گنبد از سنگ فیروزه و حصیرباف رویش طلاکوب است. پاباریک های روی بدنه نیز با کاشی معرق تزئین شد.

- بدنه رواق‌ها نیز از بتن اکسپوز سفید و سنگ ازاره اخرایی است.
- در بدنه منار از بتن اکسپوز سفید و کاشی معرق،
- کف سایت صحن نیز از سنگ سفید و قسمت جزئی سنگ سیاه،
- در لبه حوض سنگ فیروزه‌ای و در جداره‌اش کاشی معرق استفاده شد.
- در طراحی قوس‌های به‌کاررفته در ورودی و جداره قبرستان از بتن اکسپوز سفید استفاده شد.

تمامی مصالح به‌کاررفته با توجه به همخوانی با همجواری حرم نبوی در نظر گرفته شد.