جایزهی ساختمان سال ایران، ضمن پاسداشت و احترام به دیگر جوایز و نشانهای فرهنگ محورِ معماری در این سرزمین، حرکتی است جهت افزایش و ترویج و تعمیق عقلانیت در معماری معاصر ایران. این جایزه به بهترین ساختمانی که در جهت توسعهی لبهی معماری همراه با حفظ منافع ملی در ایران اقدام ورزیده باشد تعلق خواهد گرفت. ایدهی آغازین و اجرای این جایزه بصورت کامل بر عهدهی هنرمعماری است، هرچند در این راه ما خود را مدیون جامعهی خردمندان معماری این کشور میدانیم. فراخوان ذیل شرح سومین دورهی جایزهی ساختمان سال ایران است.
معیارهای داوری
ساختمان سال ایران در سال 1397 باید اثری باشد معمارانه که حایز حداکثر شرایط ذیل باشد:
جریانساز در سپهر معماری ایران
دارای دیدگاه انتقادی و بینش معقول نسبت به شرایط کنونی
توسعهی لبهی معماری و مفاهیم هنری
الهام بخش بودن برای نسل کنونی و نماد معتبر برای آیندگان
عدم تخریب پایداری زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی
توجه سخاوتمندانه به عرصهی عمومی یا محیط پیرامونی
استفادهی منطقی از مصالح و دقت در طراحی جزئیات
ارتقای کیفیت معماری و اجرای آن
توجه به وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و تلاش در جهت رفع آن توسط معماری
توجه به انسان، دریافتهای حسی او و نقش علوم اعصاب در معماری
فرایند انتخاب و داوری
کلیهی پروژههای معماری کشور به جز مرمت، شهرسازی، طراحی داخلی و بازسازی که در سال 1397 اجرای آنها به پایان رسیده باشد، فارغ از عملکرد و متراژ میتوانند کاندیدای دریافت نشان ساختمان سال ایران در سال 1397 شوند. اینکه پروژه توسط مهندسین مشاور، شرکت، استودیوها یا معماران انفرادی طراحی شده باشد، یا قبلاً حائز جوایزی در دیگر رقابتها شده باشد، ملاک و محدودیت نیست.
مرحله اول: بررسی اسناد و گزینش اولیهی آثار(کاملاً رایگان، تأییدیهی ورود به جایزه)
ورود به جایزه ساختمان سال ایران در ابتدای امر و مرحله اول کاملاً رایگان است و با دانلود فرم ثبتنام، تکمیل آن و ارسال آن همراه با یک پی دی اف معرفی از پروژه(به همراه ویدئوهای احتمالی) آغاز میشود. هنرمعماری مسئولیت کنترل مدارک و رفع نواقص احتمالی را بر عهده خواهد داشت. در این مرحله، صرفاً صدور رسید اسناد، بررسی خطاهای سهوی و مسائل مربوط به نا آشنایی شرکت کنندگان با قوانین جایزه با همکاری هنرمعماری مرتفع میگردد. در گام بعد، تیمی منتخب از داوران اصلی(Grand Jury) با تشکیل جلسهای و بررسی دیجیتال مدارک آثار ارسالی، پروژهها را بررسی و آن دسته از پروژههایی که حائز معرفی به عنوان کاندیدا(Nominate) هستند را اعلام مینمایند. ارسال آثار در این مرحله صرفاً یک پی دی اف (PDF) مشتمل بر 5 شیت 50 در 70 افقی است. در این شیتها باید تمام تصاویر، نمودارها و توضیحات درج شده باشند و هیچ مطلبی جدا از این مکانیسم بررسی نخواهد شد(به جز ویدئوهای ساخته شده از اثر برای درک عمیقتر از پروژه). از ارسال مبانی نظری پروژه در قالب یک فایل جدا، خصوصاً یک برگه آ4 خودداری فرمایید. همهی اطلاعات باید در همان 5 شیت درج شده باشند. گرافیک شیتها آزاد است. پی دی اف مذکور کافیست به شمارهی تلگرام رسمی هنرمعماری(09393446870) یا ایمیل رسمی جایزه به آدرس AOAholding@Gmail.com به همراه فرم ثبت نام (قابل پرینت از اینجا: www.AOA.ir/buildingoftheyear1397) ارسال شوند. حضور در این مرحله و گزینش کاملاً رایگان است. آثار منتخب این مرحله « پروژهی کاندیدا (nominated project) » خوانده و 18 اسفند اعلام رسمی خواهند شد.
مرحله دوم: داوری دوم، اعلام لیست بلند( Long List buildings ) و دعوت به جلسهی دفاع حضوری
هریک از آثار کاندید شده و راه یافته از مرحلهی نخست، باید جهت حضور در این مرحله 800.000 تومان به حساب هنرمعماری واریز نمایند. این آثار همچنین اطلاع رسانی عمومی خواهند شد و کاندیداتوری آنان توسط هنرمعماری اعلام رسمی خواهد شد. کلیهی آثار در صورت تمایل به ادامه و حضور در رقابت موظف به پرداخت وجه هستند مگر انصراف دهند. تنها آثار عام المنفعه و خیریه در مناطق محروم از پرداخت وجه بصورت صد در صدی معاف هستند. کمیتهی انتخابی داوران، در تاریخ 23 اسفند مجدداً جلسهای تشکیل داده و با حساسیتی دوچندان آن دسته از آثار کاندیدا که پرداخت وجه جایزه را نیز انجام دادهاند، بررسی مینمایند. جایزهی ساختمان سال ایران، جایزهای است مستقل از نهادهای دولتی و بخشی از هزینههای داوری و اجرای آن توسط خود شرکت کنندگان و برگزارکننده تأمین میشود. این سناریو، اولویت نخست ماست تا رقابتی صد در صد مستقل و معمارانه را برای جامعهی معماری ایران بنیان نهیم. هرچند هنرمعماری همیشه پاسدار ارزشهای معماری در عین همکاری با اسپانسرها و رسانهها بوده است، اما شوق رسیدن به شرح حال خوش و شهر آرمانی انگیزهبخش ادامهی راه است. بنابراین کمیتهی انتخابی، در این مرحله، آثاری را جهت حضور در جلسهی دفاع برمیگزینند. آثار منتخب این دوره در گام بعد با کلیهی داوران اصلی(Grand JURY) ملاقات خواهند نمود. آثار منتخب این مرحله « لیست بلند ( Long List buildings ) » خوانده و 25 اسفند اعلام رسمی خواهند شد.
مرحله سوم: توضیح آثار توسط معماران در جلسهی مصاحبهی حضوری با داوران و انتخاب لیست کوتاه(shortlist Buildings)
کلیهی آثار لیست بلند، فرصت توضیح و ارائه توسط معمار خود را در حضور تمامی داوران در ادامه خواهند داشت. در این مرحله به هر معمار یا تیم طراحی مدت ۲۰ دقیقه جهت توضیح اثر و چگونگی رفع دغدغههای طراحی زمان داده میشود. داوران نیز در صورت طرح پرسش آنرا در حضور طراح مطرح و رفع ابهام خواهند نمود. معمار در ادامه حداقل 10 دقیقه زمان برای پاسخ به پرسش داوران در اختیار خواهد داشت. این نخستین مواجههی کلیهی داوران جایزه با آثار خواهد بود. رعایت اصول حرفهای و اخلاقی در انجام مصاحبهها، از نکات مورد تأکید برگزارکننده به کلیهی طرفین بوده و هست. قضاوت این مرحله بصورت دقیق و کاملاً شفاف است. هر داور جدولی از معیارهای ده گانه(هر معیار 10 امتیاز) در اختیار دارد و باید برای ما و شرکت کنندگان با درج عددی از بین 1 تا 10 دقیقاً نظر خود را شرح دهد. بنابراین هر اثر نزد یکی از داوران ما نمرهای بین 0 تا 100 خواهد گرفت و آثار منتخب، آثاری هستند که بالاترین میانگین را اخذ نموده باشد. تعداد آثار منتخب محدود نیست و هر تعداد پروژهای که ممکن است با بازدید میدانی به ساختمان سال ایران تبدیل گردد، وارد لیست کوتاه خواهد شد. هرچند به نظر میرسد آثار بالای میانگین 60 لیست کوتاه شوند. فرمت ارایهی آثار و دفاع در این مرحله آزاد است، ویدئو، پاورپوینت، اسکیس و ترسیم و شیت فوم برد از جمله روشهایی است که معماران خلاق در دورههای قبلی جایزه آزمودهاند. این جلسهی دفاع در روزهای 21 و 22 فروردین در خانهی کارمان برگزار میگردد. . در پایان مصاحبهها و این مرحله، آثار منتخب Grand Jury لیست کوتاه (shortlist) خوانده و 24 فروردین توسط هنرمعماری معرفی رسمی خواهند شد. جداول داوری نیز چاپ خواهند شد تا در ادامه به جز مخاطبین، هر معمار آگاه باشد که اثر وی، از کدام داور ، در چه معیاری، چه امتیازی کسب نموده است.
مرحله چهارم: بازدید حضوری داوران از آثار لیست کوتاه(shortlist) و تعامل با کاربر، کارفرما، بهره بردار همراه با حضور معمار جهت انتخاب فینالیستها(finalists)
در این مرحله، تیم داوران به صورت جمعی یا گروه های تقسیم شده (حسب انتخاب و شرایط و تعداد و جغرافیای ملی آثار) به بازدید حضوری از آثار لیست نهایی اقدام مینمایند. این گروه با بررسی دیسیپلیسن مسابقه و معیارهای برگزارکننده، به نقد و تحلیل آثار در طی بازدید حضوری، فیلمبرداری (بصورت پیوسته جهت مستندسازی توسط تیم حرفهای اعزامی به داوران)، ادامهی گفت و گو و مصاحبه با معمار اثر و تعامل با کارفرما و دیگر افراد دخیل در پروژه خواهند پرداخت. این بازدید با اطلاع رسانی قبلی به معماران و همراهی آنان خواهد بود. حداقل یک نفر از طرف برگزارکننده در این بازدیدها همراه داوران خواهد بود. ممکن است بنا بر خواست داوران از یک پروژه بیش از یک مرتبه بازدید به عمل آید تا شناخت کاملتری صورت گیرد. در پایان این مرحله فینالیستها انتخاب میشوند تا در آخرین نشست داوران، از بین آنها، ساختمان سال ایران انتخاب گردد. فینالیستها 7 اردیبهشت اعلام رسمی و عمومی خواهند شد.
مرحله پنجم: تشکیل آخرین جلسه داوری و انتخاب برنده(winner:building of the year) + نگارش بیانیهی جایزه
واضح است که پس از بازدید، تعدادی از آثار حذف خواهند شد و رقابت تنها بین چند اثر خواهد بود. این آثار که اغلب بین 2 تا 4 اثر هستند که فینالیستها خوانده خواهند شد. بیشترین شناخت داوران در این مرحله بدست آمده است و اکنون زمان انتخاب سخت و بزرگ است. جلسهی نهایی داوری، جلسهای است در دفتر مرکزی هنرمعماری و موضوع انتخاب ساختمان سال ایران از بین فینالیستها، کارفرمای برتر، مجری برتر، تقدیرشدگان احتمالی و نهایتاً نگارش بیانیه و امضای آن توسط کلیهی اعضای داوران خواهد بود. ساختمان سال ایران پس از این روز، محرمانه خواهد ماند تا در جشن اختتامیه به معرفی عموم رسد.
شرایط حضور
ساختمان سال ایران در سال 1397 باید اثری باشد معمارانه که حایز حداکثر شرایط ذیل باشد:
• این جایزه تنها به ساختمانهایی تعلق میگیرد که در گسترهی سرزمینی ایران و توسط معماران ایرانی ساخته شده باشد. تشکیل تیم مشترک با دفاتر خارج از ایران بلامانع است.
• این جایزه تنها به ساختمانهایی تعلق میگیرد که ساخت آنها به اتمام رسیده باشد و کارهای در حد طراحی و یا نیمهتمام، داوری نخواهند شد.
• هر پروژهای که جهت حضور در مرحلهی دوم داوری تأیید شود میبایست مبلغ هشت میلیون ریال پرداخت نماید.
• واضح است که حضور در مرحلهی نخست(بررسی آثار) هیچگونه هزینهای در بر ندارد.
• ارسال مدارک آثار و فرم ثبت نام تکمیل شده بصورت دیجیتال است. لطفاً از ارسال شیت یا فوم برد یا تخته شاسی خودداری فرمایید.
• شرکت آثاری که معمار تنها یک جزء آن را طراحی کرده باشد(مثلاً نما) در این جایزه مجاز نمیباشد.
• شرکت پروژههای صرفاً طراحی داخلی و مرمتی و طراحی شهری در جایزه مجاز نمیباشد.
• الزام و محدودیتی در معرفی، کسب رتبه و جایزه، نشر و نقد پروژهها پیش از این جایزه در دیگر نشریات و مسابقات معماری وجود ندارد.
• آثار ارسال شده باید در بازهی زمانی بین اول فرورودین 1397 تا پایان اسفند 1397 فرایند اجرا را به پایان برده و در حال تحویل پروژه به کارفرما باشند یا شده باشند. ناگفته پیداست که آثاری که هنوز تا تحویل نهایی راه زیادی را در پیش داشته باشند، توسط کمیتهی انتخابی و یا پس از بازدید میدانی حذف خواهند شد. اتمام یک بخش یا تنها یک واحد از کل ساختمان، دلالتی بر اتمام پروژه ندارد و میبایست تحویل صددرصدی انجام شده باشد.
• سال و زمان آغاز طراحی آثار ملاک نیست و تنها زمان اتمام آن میبایست در سال 1397 باشد.
• امکان بازدید از تمامی بخشها و واحدهای بنا برای اعضای گروه و داوران میبایست مهیا باشد.
• عمومی، مسکونی آپارتمانی، ویلایی، مقیاس بزرگ یا کوچک آثار ملاک نیست و همگی ساختمانها و عملکردها حق شرکت دارند.
• حضور تیم طراحی، کارفرما یا دیگر افراد ذینفع در جلسهی دفاع از آثار بلامانع است.
• نکته: شرکتکنندگان محترم در صورت انصراف تا ۴۸ ساعت پس از واریز وجوه خود،میتوانند مبلغ واریزی خود را پس بگیرند. پس از ۴۸ ساعت امکان بازپرداخت وجوه برای هنرمعماری امکانپذیر نیست.
• اطلاع رسانی و بهره برداری از عناوین کسب شده در این جایزه برای معماران و رسانهها هیچ محدودیتی ندارد و کلیهی حقوق اطلاع رسانی توسط برگزارکننده به رسانهی محترم و معماران گرامی اهدا شده است.
وظایف و مدارک ارسالی توسط شرکتکنندگان
شرکت کنندگان محترم لازم است همانگونه که در بالا توضیح داده شد، جهت حضور در رقابت یک پی دی اف شامل 5 شیت معماری 50 در 70 را تهیه و همراه با فرم ثبتنام بصورت پر شده را برای قضاوت ارسال نمایند. دریافت فایل دیجیتال این محتوا برای برگزارکننده کافیست. روش ارسال از طرق ایمیل و ارسال به شماره تلگرام رسمی هنرمعماری(09393446870) میباشد.
ویدئو(اختیاری): دبیرخانهی جایزه ساختمان سال ایران آمادهی پذیرش حداکثر دو ویدئو یا نماهنگ یا موشن گرافیک در باب معرفی آثار با فرمتهای معقول رسانههای تصویری میباشد. در مراحل بعدی، نوع دفاع از اثر بر عهدهی معماران است.
آمادگی برای حضور در جلسهی مصاحبه و ارائهی اثر و در صورت لزوم پاسخگوئی به پرسشهای داوران(در مرحلهی سوم داوری)
آمادهسازی محیطی و آمادگی جهت حضور همراه داوران در اثر و گفتگو پیرامون پروژه(در مرحلهی چهارم داوری)
همراهی مشاور برگزارکننده با معماران شرکت کننده در طول دوران برگزاری جایزه
از همان بدو ثبت نام اولیه و ارسال اثر، یک مشاور از طرف هنرمعماری همراه معماران خواهد بود تا پاسخگوی سوألات و ابهامات ایشان، بصورت مداوم و تمام وقت از طریق تلفن موبایل باشد. این فرد مشاور موظف است به کلیهی شرکت کنندگان در نقش تسهیلگر و راهنما اطلاعات بدهد. هدف از این امر، کاهش استرس شرکت کنندگان، بستر سازی مناسب، و ارائهی هرچه شفافتر و با کیفیتتر از آثار است. باور برگزارکننده این است که ارائهی قوی و صحیح آثار به درک بهتر داوران کمک شایانی خواهد نمود.
ساختمان سال ایران و کلیه ی آثار مرحله ی لیست کوتاه به بعد توسط گروه هنر معماری مورد معرفی رسانه ای قرار خواهند گرفت.
از جمله چاپ در شماره ی 52 فصلنامه ی هنر معماری )بهار 1398 ( ویژه ی ساختمان سال ایران و ایجاد پورتال دائمی در درگاه
مسابقه در وب سایت رسمی هنر معماری. این آثار همچنین در فضای مجازی هنرمعماری معرفی و منتشر خواهند شد .
برنده ی رتبه ی نخست این رویداد، ساختمان سال ایران، علاوه بر افتخار معنوی کسب جایزه مفتخر به دریافت نشان ویژه ی مسابقه
و گواهی امضا شده ی داوران خواهد گردید .
در صورت تأیید داوران ممکن است تعدادی از فینالیست ها نیز تقدیر ویژه و مفتخر به دریافت لوح شوند
تقدیر از کارفرما و مجری سال
در صورت تأیید داوران کارفرمای یک پروژه نیز به جهت درک عمیق از مصائب معماری ایران و کمک به توسعه ی لبه ی معماری
تقدیر و مفتخر به دریافت لوح خواهند شد. همچنین مجریان پروژه هایی ممکن است در صورت تأیید داوران مورد تقدیر قرار گیرند
و لوح دریافت نمایند
برنامه زمانی
زمانبندی فراخوان:
آخرین مهلت ارسال آثار (Final Entry): پایان وقت اداری ساعت 17 ( روز 11 اسفند 1397)
بررسی اولیه ی آثار: 16 اسفند 1397
اعلام لیست کاندیداها (Nominated Buildings): شانزدهم اسفند 1397
آخرین مهلت ارسال وجه جایزه برای راه یافتگان به مرحله ی دوم داوری آثار: 22 اسفند 1397
مرحله دوری داوری: 23 اسفند 1397
اعلام لیست بلند (Long list buildings): بیست و پنجم اسفند 1397
آغاز فرایند مصاحبه و ارائه پروژه توسط معماران به داوران: روزهای 21 و 22 فروردین 1398 در خانه ی کارمان (برای آشنایی
بیشتر با کارمان کلیک نمایید )
اعلام لیست کوتاه (shortlist buildings) : بیست و چهارم فروردین 1398
آغاز فرایند بازدید از پروژه های لیست نهایی توسط داوران اصلی (Grand Jury) و انتخاب فینالیستها (finalists buildings): از 25 فروردین تا 5 اردیبهشت 1398
اعلام فینالیستها (Finalist buildings): هفتم اردیبهشت 1398
تشکیل آخرین جلسه ی داوری در دفتر هنرمعماری، بررسی فینالیست ها، انتخاب ساختمان سال و نگارش بیانیه: 8 اردیبهشت
1398
اعلام ساختمان سال ایران: 12 اردیبهشت 1398 مصادف با روز معلم